Unidad 7

VOCABULARIO (Vokabüler)

DIÁLOGO (Diyalog)

• Anne! Neredesin? Salonda mısın, yoksa mutfakta mı?
• Mutfaktayım. Ne istiyorsun?
• Kahvaltı mı ediyorsun?
• Hayır, kahvaltı etmiyorum, kahvaltıyı hazırlıyorum.
• Öyleyse ben de sana yardım ediyorum.
• Peki. Ben şimdi yiyecekleri tepsiye koyuyorum. Sen onları sofraya götürüyorsun.
• Yumurta da haşlıyor musun?
• Hayır, yumurta haşlamıyorum, çocuklar katı yumurta sevmiyorlar. Reçel istiyor musun?
• Reçel istemiyorum. Bal var, değil mi?
• Evet, onu kâseye koyuyorum.
• Ekmek taze mi, değil mi?
• Ekmek bayat ama ben onu kızartıyorum.
• Bana tereyağla peyniri de vermiyor musun?
• Onları da buraya koyuyorum. Sen hepsini salona götürüyorsun. Zeytin istemiyor musun?
• Tabii istiyorum.
• Siyah zeytin mi istiyorsun, yeşil zeytin mi?
• Kahvaltıda yeşil zeytini sevmiyorum. Çay mı var, kahve mi?
• Çay da var, kahve de. Çocuklar hâlâ uyuyorlar mı?
• Bilmiyorum. Ben şimdi yukarı çıkıyorum ve onlara bakıyorum.

PRESENTE (continuo) DEL INDICATIVO (Şimdiki zaman)

La forma negativa del presente (continuo) del indicativo (Şimdiki zamanda olumsuz)
Sabemos que el predicado nominal se hace negativo añadiendo değil. En cambio, el negativo verbal se hace de otra manera, añadiendo el sufijo negativo -MA- o -ME-, que se coloca entre la raíz del verbo y el sufijo temporal. En realidad, el sufijo negativo forma parte de la raíz y el sufijo del infinitivo -mak o -mek puede ser añadido para obtener el "infinitivo negativo": almamak (no tomar), vermemek (no dar).

El sufijo negativo no lleva acento, por lo tanto, el acento está en la sílaba precedente.

En el caso del presente de indicativo, como el sufijo temporal -iyor empieza con vocal, la vocal final del negativo y el sufijo se queda en -m-:

Modelos de oraciones (Örnek cümleler)

La forma interrogativa del presente (continuo) del indicativo (Şimdiki zamanda soru)
Tal y como en la forma interrogativa del predicado nominal, la forma interrogativa del predicado verbal también se hace con la partícula mi? (mı?, mü?, mu?); esta partícula se emplea para las preguntas cuyas respuestas fueran "sí" o "no". Aunque es una palabra separada, funciona como un sufijo no acentuado, y cambia de acuerdo con la "armonía de las vocales".

En el caso del presente de indicativo, la partícula interrogativa MU se coloca entre el sufijo del tiempo (-iyor) y la desinencia personal, pero queda separada del primero y se junta con la segunda. Sólo en la tercera persona del plural, la partícula interrogativa se coloca detrás de la desinencia personal:

Modelos de oraciones (Örnek cümleler)

EL DATIVO (Yönelme durumu)
El dativo es el caso que designa la destinación de la acción, el "complemento indirecto" de la oración, en respuesta a las preguntas "¿a qué?", "¿a quién?" o "¿a/en dónde?".

En turco, el caso dativo del sustantivo o pronombre se forma con el sufijo -A o -E, dependiendo de la vocal precedente. Si el sustantivo termina en consonante, hay que tener en cuenta la regla de la "mutación de las consonantes"; si el sustantivo termina en vocal, se intercala la -y- eufónica. El sufijo del dativo lleva el acento:

• adam (hombre) -> adama (al hombre)
• ev (casa) -> eve (a la casa)
• yatak (cama) -> yatağa (a/en la cama)
• cep (bolsillo) -> cebe (en el bolsillo)
• oda (cuarto) -> odaya (al cuarto)
• bahçe (jardín) -> bahçeye (al jardín)

Fíjate que algunas palabras cambian la última consonante según la regla de la "mutación de las consonantes".


Acusativo y dativo de los pronombres demostrativos (Gösterme adıllarında belirtme ve yönelme durumarı)
De acuerdo con la regla de la consonante eufónica intervólica, los pronombres demostrativos bu, şu y o (este, ese, aquel),al tomar el sufijo acusativo -i (-u) y el dativo -a (-e), toman también la -n- eufónica intervocálica. Sin embargo, conservan la misma vocal al hacerse plural:

• Tepsiyi alıyorum, onu masaya koyuyorum (Tomo la bandeja, la pongo sobre la mesa)
• Bu kitabı alıyorum, şunu ona veriyorum (Tomo este libro, le doy aquel)
• Bunları şuna karıştırıyorum (Los mezclo con ese)
• Bunu görüyormusun? (¿Lo ves?)
• Bunları alıyorsun, şunları gönderiyorsun (Tomas estos, envías esos)

Sintáxis (Sözdizimi)
Recuerda que, normalmente, el complemento directo precede al indirecto.

Modelos de oraciones (Örnek cümleler)

El caso dativo de los pronombres personales (Kişi adıllarında yönelmedurumu)
El complemento indirecto del verbo puede ser una persona, que se expresaría con un nombre propio o un pronombre, los cuales se emplearían en el caso dativo:

Modelos de oraciones (Örnek cümleler)

LA PARTÍCULA INTERROGATIVA Mİ? (Soru eki Mİ?)
Sabemos que se puede repetir la partícula interrogativa mi? (o sus variantes) cuando se trata de dos o más alternativas. Sin embargo no es necesario repetir el verbo, colocándose la segunda alternativa detrás del verbo. Si hay más de dos alternativas, asimismo se puede omitir el verbo en la segunda y tercera:

• Salonda mısın, mutfakta mı(sın)? (¿Estás en la sala o en la cocina?)
• Çay mı istiyorsun, kahve mi (istiyorsun)? (¿Quieres té o café?)
• Elma mı yiyorsun, armut mu (yiyorsun), muz mu? (¿Estás comiendo una manzana, una pera o un plátano?)

Si se trata de dos alternativas verbales, asimismo se repite la partícula mi?:

• Kitabı okuyor musun, okumuyor musun? (¿Estás leyendo el libro o no?)
• Ankara'ya gidiyor musun, gitmiyor musun? (¿Te vas a Ankara o no?)

La conjunción YOKSA (sino, de lo contrario, o bien) que se emplea cuando se trata de dos o más alternativas, es en realidad la forma condicional de yok (no hay, inexistente):

• Ankara'ya mı gidiyorsun, yoksa Adana'ya mı? (¿Te vas a Ankara o bien a Adana?)
• Onu seviyor musun, yoksa svmiyor musun? (¿Le quieres o bien no?) -suena extraño, en este caso quizá es mejor usar değil.
  

Si es un predicado nominal, se hace el interrogativo/negativo con değil:

• Yorgun musun, değil misin? (¿Estás cansado o no?)
• Ali öğrenci mi,değil mi? (¿Ali es estudiante o no?)

La expresión değil también significa "¿no es así?" y se utiliza para verificar una declaración afirmativa o negativa:

• İstanbul çok güzel, değil mi? (¿Estambul es muy bonita, ¿no es asi?)
• Bu kitabı okumadın, değil mi? (No has leído este libro, ¿verdad?)

RECORDAR (Anımsamak)

1. En turco, algunos verbos exigen el complemento indirecto en dativo; en realidad son los verbos intransitivos cuyos equivalentes en el castellano son transitivos:
• Derse başlıyorsum (Empiezo -a estudiar- la lección)
• Sokağa bakıyorum (Estoy mirando la calle)
2. El verbo çalışmak (trabajar) es intransitivo: Bugun çalısıyorum (Hoy trabajo). Este verbo también es utilizado con un complemento en caso dativo y significa "tratar de": Öğrenmeye çalışıyorum (Estoy tratando de aprender). También existe el verbo intransitivo ders çalışmak, que significa "estudiar".
3. El verbo intransitivo çımak es "salir" o "subir", pero en ambos casos se puede reforzar el significado con los adverbios dışarı (afuera) y yukarı (arriba), o con los mismo sustantivos empleados en caso dativo, en castellano no es posible porque es una redundancia:
• Dışarı(ya) çıkıyorum (Salgo -afuera-)
• Yukarı(ya) çıkıyorum (Subo -arriba-)
4. El verbo intransitivo oturmak es "sentarse", pero también significa "vivir, habitar"; en el primer caso puede ser empleado con dativo o locativo, en el segundo caso tiene el complemento en locativo:
• İskemleye oturuyorum (Me siento en la silla)
• İskemlede oturuyorum (Estoy sentado en la silla)
• Bu evde oturuyorum (Vivo en esta casa)
• Ankara'da oturuyorum (Vivo en Ankara)
5. El verbo transitivo almak es "tomar", "recibir" o "comprar", aunque este último puede ser reforzado con el sustantivo satın ("por compra"): satın almak ("comprar").
6. El sustantivo yemek es "comida preparada, manjar" o "plato", mientras que yiyecek es "comida no preparada, alimento".
7. La consonante final de la raíz del verbo gitmek (ir) se suaviza entre dos vocales y en el presente del indicativo, la -t- se convierte en -d-: gidiyorum (me voy), gidiyorsun (te vas), etc.
8. El verbo transitivo sevmek es "querer, amar" cuando se trata de personas, pero "gustar" cuando se trata de cosas o lugares o seres vivos.

EJERCICIOS (Alıştırmalar)
1. Contesta las siguientes preguntas:

• Anne nerede?
• Ne yapıyor?
• Yiyecekleri nereye koyuyor?
• Tepsiyi nereye götürüyor?
• Yumurtaları neden haşlamıyor?
• Reçel istiyor mu?
• Balı neye koyuyor?
• Ekmek taze mi?
• Tereyağ ve peynir var mı?
• Ne renk zeytin istiyor?
• Ne içiyorlar?

2. Completa las siguientes frases:

• Be bu... o... (vermek).
• Öğretmen bu resimler... ben... (göstermek).
• Onlar ora... (durmak) ve biz... (bakmak).
• Biz bu kitaplar... sen... (vermemek).
• Ben bu kitap... ven... (vermek)?
• Sen bu kitap... ben... (vermek)?
• Siz çocuk... biz... (göndermek).
• Biz para... kasap... (göndermek).
• Sen bugün İspanya'... (gitmek).
• Siz Ankara'... (gitmemek)?

3. Completa las siguientes frases con sufijos locativos, dativos o acusativos:

• Ev... gidiyorum, balkon... oturuyorum.
• Dolap... bardaklar var, onlar... alıyorum, tepsi... koyuyorum.
• Mutfak... kirli tabaklar var, onlar... yıkıyorsun.
• Ben yukarı... çıkıyorum, çocuklar... bakıyorum.
• Şimdi okul... telefon ediyorum, bu... öğretmen... söylüyorum.
• Şimdi bu kitap... okuyorum, sonra sinema... gidiyorum.
• Duvar... resimler var, onlar... bakıyorum.
• Pencere... açıyorum, kapı... gidiyorum, o... da açıyorum.
• Sen kapı... kapıyorsun, iskemle... oturuyorsun.
• Biz kanepe... oturuyoruz, sen... bakıyoruz.

Los ejercicios están resueltos aquí.